Bolesław I Chrobry (992-1025) Denar, typ Venciezlavvs, ok. 995-1000 Aw.: W polu litery CLV, w otoku wstecznie: RELRVVS (Bolizlavvs lub Bolezlavvs);stempel przesunięty, trzy nacięcia.Rw.: W polu krzyż, w otoku wstecznie: \EZL VVS (Venciezlavvs);stempel mocno przesunięty, pięć nacięć. Moneta z przedwojennej kolekcji. Jedna z najsławniejszych i niegdyś najbardziej kontrowersyjnych monet pierwszych Piastów. Ponieważ z dwóch imion zamieszczonych na jej dwóch stronach tylko imię Wacława (Venciezlavvs) jest w miarę czytelne, a w dodatku nie jest ono poprzedzone tytułem świętego (Sanctus), badacze czescy uważali ją długo za najstarszą monetę czeską, wybitą za życia św. Wacława (923-935). W Polsce Kaźmirz Stronczyński ten „denar świętowacławski” przypisał mennictwu krajowemu w późniejszej już dobie. Zarówno występowanie takich monet w późnych skarbach w Polsce (Wielkopolska, Kujawy, Mazowsze), na Pomorzu i na wyspach bałtyckich, jak i niska waga znanych egzemplarzy, a także obecna wiedza o początkach mennictwa czeskiego, przemawiają za ich polskim pochodzeniem. Napis awersu udało się odczytać jako mocno zdeformowane imię Bolesława, które wiąże ten typ z Bolesławem Chrobrym; emisja musiała jednak przypaść na początek jego mennictwa, najprawdopodobniej jeszcze przed rokiem 1000 — byłby to więc drugi lub trzeci ze znanych typów monet polskich w ogóle. Imię św. Wacława, brata dziadka Bolesława Chrobrego, jest prawdopodobnie śladem próby kreowania go patronem budowanego państwa i dynastii — stało się również wezwaniem krakowskiej katedry. Dopiero kanonizacja św. Wojciechaw 999 r. spowodowała zmianę tych planów. Zagadką pozostają znaki (litery?) w polu awersu, które nie doczekały się przekonującego rozwiązania. Stara patyna. Przesunięty stempel. Suchodolski typ II.2; Stronczyński III: 4; zestawienie S. Suchodolskiego z 1967 r. zawiera 12 egzemplarzy (z czego 4 jednostronne), w tym 11 w zbiorach muzealnych. Jeden z nich okazał się rozpoznany błędnie, przybyły jednak dwa nowe egzemplarze muzealne, a drobny fragment kolejnego został wykopany nad Lednicą. Obecny jest ze znanymi dotychczas raczej nietożsamy i poszerza listę do 15 pozycji, ale po raz pierwszy po 1945 roku pojawia się w handlu. (BRP)
más ...